doctrina

1.1

تعليمtaʿlīm

n. ʿlmteaching, instruction
  1. Anar. 26, 19: et petiit ut premitteret istud et poneret sic esse, licet sit impossibile; quod ideo fecit ut post afferret doctrinam

  2. Anar. 27, 21: que tamen non ob aliud petuntur, nisi ut concedantur quatinus doctrina introducatur

  3. Avic. An. vol. II 152, 97: Principium autem doctrinae est ingenium

    Rahm. 249, 8: ومبادئ التعليم الحدس

  4. Avic. Met. 42, 1: quicquid enim dicitur de hoc est extra viam doctrinae

  5. Avic. Met. 382, 31: quod dictum est de hoc in doctrina prima, in tractatu descripto per eliph minorem

  6. Ibn Tum. 111d, 43: aut … introducit operationes quas ingenio suo quis didi(s)cit et doctrina, ut ars scribendi et fabricandi

    Goldz. 238, 15: او يأتي بالافعال التى يتوصل اليها بالحيل والتعليم كالكتابة والبناء

  7. Ibn Tum. 112a, 2: siquidem ea quis ingenio suo consequitur, et doctrina, non verisimile quod miracula sunt Legati

    Goldz. 238, 17: اذ كل ما يتوصل اليه بالحيل والتعليم لا يصح كونه معجزة للرسول

  8. Aver. MC Int. diff. II*, 67, 359: Sed questio quidem secundum viam doctrine iam erit per nomen equivocum

    Butt. 100, 10: وأما السؤال على طريق التعليم فقد يكون بالاسم المشترك

  1. 4 Anar.
  2. 1 Avic. An.
  3. 2 Avic. Met.
  4. 2 Ibn Tum.
  5. 1 Aver. MC Int.
1.2

تعلّمtaʿallum

n. ʿlm(act of) learning, studying (n.)
  1. Albu. Coni. tr. III, li. 125: Et quando coniungitur ei Mercurius, significat homines querere scientiam et scripturam et phisicam et doctrinam legum et fidei et secretorum

    Yama.: وإذا قارنه عطارد دلّ ذلك على طلب الناس للعلم والكتابة والحكمة وتعلّم الفقه والدين والأسرار

  2. Avic. Met. 544, 96: Similiter etiam debet prohibere studia hominum quae inducunt contraria utilitatibus, sicut doctrina furandi

  1. 1 Albu. Coni.
  2. 1 Avic. Met.
1.3

معلّمmuʿallim

n. ʿlmteacher
  1. Avic. An. vol. II 152, 1: Possibile est ergo ut homo in seipso habeat ingenium et ex ratione sua, sine doctrina, faciat syllogismum

    Rahm. 249, 11: فجائز إذًا أن يقع للإنسان بنفسه الحدس وأن ينعقد فى ذهنه القياس بلا معلم

  1. 1 Avic. An.
1.4

علمʿilm

n. ʿlmknowledge
  1. Avic. An. vol. II 142, 42: Mirum est autem quod hic respondens ordinet quod in eius anima subito venit qui, dum docet alium, incipit ipse discere doctrinam quae est secundi modi

    Rahm. 243, 5: ومن العجائب أن هذا المجيب حين يأخذ فى تعليم غيره تفصيل ما هجس فى نفسه دفعة يكون مع ما يعلّمه يتعلم العلم بالوجه الثانى

  1. 1 Avic. An.
1.5

غير المتعلّمġayr al-mutaʿallim

genit. compound ġyr ʿlms.o. other than the learner (i.e. a teacher)
  1. Avic. An. vol. II 151, 75: Debes autem scire quod sapientia sive habeatur ex doctrina sive non, non aequaliter habetur

    Rahm. 248, 9: واعلم أن التعلم سواء حصل من غير المتعلم أو حصل من نفس المتعلم فإنه متفاوت فيه

  1. 1 s.v. taʿallum Avic. An.
2.

صناعةṣināʿa

n. ṣnʿart, scientific discipline; skill
  1. Anar. 35, 24: Possibile tamen est geometriam esse principium aliarum doctrinarum practice que manibus exercentur

    Arnz. 56, 4: فإن كان ذلك قد يصير مبدأً وأوّلا لصناعات أخر تعالج باليد فليس بمنكر، فإنّ الهندسة قد تكون لصناعات كثيرة مبدأً وأوّلا

  2. Avic. Log. 2vb23: Quisquis autem discit hanc doctrinam: ut per eam tendat ad has duas intentiones eget propositionibus

    Madk. 19, 5: وهذه الصناعة يحتاج متعلمها القاصد فيها قصد هذين الغرضين إلى مقدمات

  3. Avic. Log. 10va40: plures autem differentie segregate sunt: nec continentur alie in aliis: sed sufficere verbis in hoc alterius est doctrine

  4. Avic. An. vol. I 25, 12: iam autem hoc declaravimus in doctrina artis logicae

  5. Avic. An. vol. II 130, 96: hoc autem declarabitur tibi in doctrina sapientiae

    Rahm. 237, 6: وهذا نستبين فى الصناعة الحكمية

  6. Avic. Met. 464, 79: Certificatum enim est nobis ex doctrina Almagesti

  1. 1 Anar.
  2. 31 also s.v. manṭiq Avic. Log.
  3. 7 Avic. An.
  4. 1 Avic. Met.
[ Cf. Goichon 1938, no. 367. ]
3.1

تعرّفtaʿarruf

n. ʿrfknowing (n.)
  1. Avic. An. vol. I 13, 50: Ergo praeponere doctrinam scientiae de anima et postponere doctrinam de scientia corporis est via liberior et notior ad sciendum quam praeponere doctrinam de corpore et postponere doctrinam sciendi animam

    Rahm. 3, 2: فلأن نقدم تعرف أمر النفس ونؤخر تعرف أمر البدن أهدى سبيلا فى التعليم من أن نقدم تعرف أمر البدن ونؤخر تعرف أمر النفس

  1. 4 Avic. An.
3.2

تعريفtaʿrīf

n. ʿrfmaking known, defining (n.)
  1. Avic. An. vol. I 20, 45: in doctrina de anima dicimus quod ipsa est perfectio

  2. Avic. An. vol. I 168, 38: Ergo sufficiat hoc de doctrina soni et sentiendi

    Rahm. 90, 4: فليكن هذا المبلغ فى تعريف الصوت والإحساس به كافيا

  1. 2 Avic. An.
[ Cf. Goichon 1938, no. 429. ]
4.

أدبadab

n. ʾdbgood manners
  1. Albu. Coni. tr. IV, li. 256: et multum exercebitur doctrina et ingenium

    Yama.: وكثرة استعمال الأدب والحيل

  1. 1 Albu. Coni.

Submit Feedback

Your Name: (optional)
Your E-Mail: (optional)

Please specify the part of the lemma you wish to submit a contribution for:

Your feedback: