errare

1.1

أخطأaḫṭaʾa

v. ḫṭʾto commit an error, to be in error, to err, to be wrong
  1. Mesue Aph. A §102: Quomodo nascuntur morbi ex humorum quantitatis vel qualitatis habundantia, similiter et ex defectione; propterea medicum purgando et inaniendo errare contingit

    Troup.: كما أن الأمراض عن زيادة في كمية الأخلاط وفي كيفيتها كذلك الأمرض [sic] عن نقصانها، ولذلك قد يخطئ الأطباء في مبادرتهم الى الاسهال والاستفراغ في كل علة

  2. Avic. An. voI. I 108, 88: et erravit duobus modis

  3. Avic. Met. 71, 18: sed errat sicut ille qui dixit quod corpus est instrumentum erravit in credulitate

  4. Avic. Met. 134, 13: similiter etiam errasti

  5. Aris. Anim. II 640a19: Et propter hoc erravit Empedocles quando finxit quod multae res sunt in modis animalium quoniam accidit quod sint ita in generatione

    Kruk: ولذلك اخطأ فى قوله امبدوكليس حيث زعم ان اشياء كثيرة تكون لاصناف الحيوان لانه عرض ان تكون على هذه الحال فى الولاد

  6. Aris. Anim. II 665b28: Illi vero qui finxerunt quod principium venarum est in capite, erraverunt et male dixerunt

    Kruk: فاما الذين يزعمون ان اول العروق فى الرأس فقد اخطؤوا وبئس ما ظنوا

  7. Aris. Anim. III 764a37: Dominus ergo istius sermonis erravit si non vidit istas res et dixit istam causam

  8. Avic. Qual. 9, 21: Et non similiter errat qui credit quod salsedo aquae maris provenit propter terrestreitatem

  1. 1 Mesue Aph. A
  2. 1 Avic. An.
  3. 3 Avic. Met.
  4. 4 also s.v. aḫṭaʾa fī qawlihī Aris. Anim. II
  5. 1 Aris. Anim. III
  6. 1 Avic. Qual.
1.2

مخطئmuḫṭiʾ

act. part. ḫṭʾmistaken, wrong
  1. Aris. Anim. II 642b18: manifestum est tunc quod qui facit hoc errat et otiatur

    Kruk: فهو بين ان الذى يفعل ذلك مخطئ مبطل

  2. Aris. Anim. II 677a5: Et ego puto quod illi qui sunt in opinione Anaxagorae errant in eo quod fingunt quod fel est causa infirmitatum acutarum

    Kruk: وانا اظن ان اصحاب انقسغوراس مخطئون فى قولهم فى المرة حيث زعموا انها تكون علة الامراض الحادة

  3. Aris. Anim. III 756a6: Et propter hoc errant illi qui fingunt quod feminae piscium transglutiunt sperma marium

    Brug.: ومن اجل ذلك الذين يزعمون ان اناث السمك تبتلع زرع الذكورة مخطئين

  4. Aris. Anim. III 758a2: Illi vero qui fingunt quod omnes pisces sunt feminae et non sunt ex coitu errant

  1. 3 also s.v. muḫṭiʾ fī qawlihī Aris. Anim. II
  2. 2 Aris. Anim. III

ان الذى يفعل ذلك مخطئ – quod qui facit hoc erratAris. Anim. II 642b18

1.3

أخطأ وجهلaḫṭaʾa wa-ǧahila

v. + v. ḫṭʾ ǧhlto err and be ignorant
  1. Aris. Anim. II 663b2: Et erravit in sermone eius, quoniam si origo cornuum esset in alio membro a capite

    Kruk: وقد اخطأ وجهل فى قوله لانه لو كان نبات القرون فى عضو آخر سوى الرأس

  1. 1 Aris. Anim. II
1.4

قال الخطأqāla l-ḫaṭaʾa

verb. phrase qwl ḫṭʾto say s.th. wrong, to be mistaken
  1. Aris. Anim. II 687a23, corr. ref. 687a26: Illi vero qui fingunt quod corpus hominis non fuit competenter dispositum … errant

    Kruk: فاما الذين يزعمون ان جسد الانسان ليس بجيد … 〈فـ〉يقولون الخطأ

  1. 1 Aris. Anim. II
1.5

خطأḫaṭaʾ

n. ḫṭʾerror
  1. Thab. Ann. §124: Et in eo quod ex hoc tempore minuebat 300 diei partem tantum Ptholomeus erravit

    Morel. 61, 5: وأنّ الذي يعرض، فيما رسم [sc. بطلميوس] من الحساب بهذا الأصل، يلحق بالشمس من الخطأ في كل .ش. [300] سنة جزءا

  1. 1 s.v. ḫaṭā Thab. Ann.

يلحق بالشمس من الخطأ في كل .ش. [300] سنة جزءا – minuebat 300 diei partem tantum Ptholomeus erravit Thab. Ann. 61 / §124

1.6

وقع له الخطأwaqaʿa lahū l-ḫaṭaʾu

verb. phrase wqʿ ḫṭʾerror befalls him
  1. Aver. MC Gen. 157ra48: Et in hoc erraverunt primo

    Eich. 17, 8: وهذا هو الذى وقع لهم الخطأ فيه أوّلًا

  1. 1 Aver. MC Gen.
2.1

غلطġaliṭa

v. ġlṭto err, to be in error
  1. Avic. An. vol. I 26, 22: Erravit igitur qui putavit hoc sufficere ad eam esse substantiam sicut ad esse formam

  2. Avic. An. vol. II 166, 3: sed hoc quod ego erro in aliquo non debet esse iudicium sicut iudicium de eo quod debet fieri

    Rahm. 257, 9: وليس إذا غلط فى شىء وجب له حكم، بل الحكم لما يلزم أن يعقل

  3. Avic. Met. 67, 39: sed quia ipsi erraverunt ibi

    Marm. 46, 17: فإنهم إنما غلطوا فيه هناك

  4. Aver. MC Gen. 158rb8: Et quamvis iste modus sit verus, tamen erravit ille qui in hoc erravit et credidit

    Eich. 25, 1: وإنّه لا يُحَلّ بصحّة هذه الجهة من الاستعمال غلط من غلط فى ذلك

  5. Alhaz. Opt. 56, 45: In illo autem, quod visus comprehendit ex quantitatibus remotionum visibilium extraneorum, quae non frequenter comprehendit visus, errat in maiori parte

  6. Avic. Gen. 27, 66: Sed tenentes opinionem superficierum erraverunt

    Qass. 100, 12: فأما أصحاب السطوح فقد غلطوا

  7. Avic. Qual. 22, 49: sed sensus errat in eis isto errore quem videmus

  1. 2 Avic. An.
  2. 1 Avic. Met.
  3. 1 Aver. MC Gen.
  4. 1 Alhaz. Opt.
  5. 1 Avic. Gen.
  6. 1 Avic. Qual.
2.2

غلطġalaṭ

n. ġlṭerring, error; illusory perception
  1. Avic. An. vol. II 174, 42: Ille autem potius erravit qui posuit animam unam essentiam

    Rahm. 263, 3: وأكثرهم غلطا من جعل النفس ذاتا واحدة

  2. Aver. MC Gen. 158rb8: Et quamvis iste modus sit verus, tamen erravit ille qui in hoc erravit et credidit

    Eich. 25, 1: وإنّه لا يُحَلّ بصحّة هذه الجهة من الاستعمال غلط من غلط فى ذلك

  3. Avic. Gen. 19, 6: Ponentes autem opinionem latitationis formarum et quod generatio est manifestatio absconditi erraverunt ex eo quod crederent quod …

    Qass. 94, 5: أما القائلون بالكون والتداخل، وأن الكون ظهور الكامن، فالسبب فى غلطهم هو ظنهم أنه …

  4. Avic. Gen. 52, 66: quia, quando venerit separatio, non erit ex eo unus ignis nec una terra, nisi sensus erraverit

    Qass. 118, 8: فإن الافتراق إذا حصل لم تحصل منه نار واحدة ولا أرض واحدة إلا فى غلط الحس

  1. 1 s.v. akṯar ġalaṭan Avic. An.
  2. 1 Aver. MC Gen.
  3. 2 Avic. Gen.

إلا فى غلط الحس – nisi sensus erraverit Avic. Gen. 118 / 52

3.

أضلّaḍalla

v. ḍllto mislead, to deceive
  1. Avic. Gen. 26, 45: Sed ponentes opinionem ignis et terrae erraverunt quia tenent quod non sit alteratio

    Qass. 99, 14: وأما القائلون بالأرض والنار فقد أضلهم ظنهم أنه لا استحالة

  1. 1 Avic. Gen.

Submit Feedback

Your Name: (optional)
Your E-Mail: (optional)

Please specify the part of the lemma you wish to submit a contribution for:

Your feedback: